Blok s - podsumowanie.

Blok s to grupa pierwiastków chemicznych w układzie okresowym, do których należą bardzo aktywne metale 1 i 2 grupy oraz wodór z grupy 1 i hel z grupy 18. Elektrony walencyjne we wzorach elektronowych przedstawiane są wzorem , gdzie n to główna liczba kwantowa pierwiastka, a s – symbol orbitalu s o pobocznej liczbie kwantowej l = 0.

*Alkalia – roztwory wodorotlenków litowców i wapnia(wykazujące działanie żrące) oraz węglanów: sodu, potasu, amonu, a także roztwór amoniaku (woda amoniakalna). Wykazują odczyn zasadowy.

Metale ziem alkalicznych? - A co to są ziemie alkaliczne?

Ziemie alkaliczne (Sołońce) - to alkaliczne, sodowe i słono-sodowe gleby, zwykle półpustynne i stepowe. Cechują się wysokim stężeniem jonów Na+ i małą zawartością soli rozpuszczalnych. Występują na całym świecie wzdluż wybrzeży i na równinnych terenach w wysokich temperaturach podczas lata i niskich opadach. Sołońce są praktycznie nieprzydatne w rolnictwie, uprawiane tylko w niewielkim stopniu - głównie jako wyspy na areale lepszych gleb. W sytuacjach skrajnych są wolne od pokrywy roślinnej, poza tym porośnięte są roślinnością halofilną. Właściwości chemiczne: Cechą charakterystyczną sołońców jest obecność jonów Na⁺ (zamiennie także Mg²⁺) powyżej 2-3%, która może dochodzić nawet do 25%. Przyjmuje się też, że za sołońce uznaje się gleby o zawartości jonów sodu wysycających kompleks sorpcyjny w ponad 15%. Obecność soli powoduje, że sołońce mają zasadowy odczyn (pH większe niż 8,5 dochodzące do 10). Z kolei normy FAO definiują sołońce jako gleby słone o przewadze jonów sodu o pH większym niż 8,5 oraz zawierające węglan sodu (Na₂CO₃). W porównaniu do sołonczaków sołońce zawierają zwykle mniej soli rozpuszczalnych.

Morfologia i właściwości fizyczne: Sołońce charakteryzują się bardzo dużą lepkością w stanie mokrym i zwięzłością (zbitością) w stanie suchym. Cechują się także silnie rozdrobnioną warstwą koloidalną i słabą przepuszczalnością wody, co powoduje, że należą do najtrudniejszych gleb do melioracji (zarówno jeśli chodzi o doprowadzenie, jak i odprowadzenie wody). Ich cechą charakterystyczną jest wytrącanie się na powierzchni warstewek czarnego osadu (czarne ziemie alkaiczne/black alkali).

Sołońce nie mają ustalonego profilu glebowego, gdyż ich cechą charakterystyczną nie jest budowa (jak w przypadku np. bielic, rędzin, czarnoziemów), ale zawartość soli. Z tego względu bez badania składu pierwiastków (szczególnie sodu) praktycznie nie da się ich wyróżnić.

Najbardziej rozpowszechnionym profilem glebowym sołońców jest A-/AE/-Bna-Cnasa, jednakże mogą mieć profil typowy dla innych gleb. Zapis ten oznacza (od powierzchni):

• A – poziom próchniczny
• AE – poziom próchniczny wraz z poziomem wymywania
• B – poziom wzbogacania
• C – poziom skały macierzystej
• na – poziom wzbogacony w sód wymienny
• sa – akumulacja soli rozpuszczalnych łatwiej niż gips
• gg – oglejenie od wód gruntowych, z silną redukcją.

Klasyfikacja

W polskiej systematyce sołońce mają rangę typu zaliczanego do działu gleb słonych, rzędu gleb słono-sodowych. Dzielone są na dwa podtypy:

• sołońce typowe (profil: A-/AE/-Bna-Cnasa) – gleby sodowe o zawartości soli rozpuszczalnych w profilu do głębokości 1 m mniejszej niż 0,2%. Przy dużym stężeniu sodu cechują się brakiem zasolenia,
• sołońce sołonczakowe (profil: A-/na/-Bna-Csanagg) – gleby słono-sodowe o zawartości soli rozpuszczalnych od 0,2 do 2,0%. Po wypłukaniu soli rozpuszczalnych przeklasyfikowywane są na sołońce typowe.