Artefakt (łac. arte factum - stworzone przez sztukę; wyrób rzemieślniczy) - jest to struktura tkanki lub komórki, która powstała w procesie przygotowywania danego preparatu biologicznego, nieistniejąca faktycznie w żywym organizmie (biofakt).
Powstawanie artefaktów wynika z potrzeby przygotowania preparatu przed jego oceną mikroskopową. Standardowo w mikroskopii świetlnej preparaty cyto- i histologiczne traktuje się etanolem (odwadniaczem), utrwalaczami i barwnikami w wyniku czego struktury komórkowe lub tkankowe ulegają zmianie kształtu, położenia, a także składu chemicznego. Wpływ procedury na preparat nie zależy tylko od użytych w niej substancji, lecz także rodzaju tkanek i ich topografii. Różne tkanki różnie zachowują się traktowane tym samym związkiem chemicznym - i tak, jeśli dana substancja powoduje obkurczanie tkanek zależnie od ich składu, to sąsiadujące ze sobą tkanki będą od siebie oddalały się w wyniku większego obkurczania się jednej z nich. Między nimi powstanie przestrzeń, która może błędnie sugerować istnienie takiej przerwy także w żywym organizmie. Ocenienie tego, czy uzyskany obraz jest zgodny z naturalnym stanem jest najczęściej niemożliwa, stąd też Franz Nissl - niemiecki lekarz neurolog, neuropatolog i psychiatra, wprowadził pojęcie obrazu ekwiwalentnego, czyli takiego, który niekoniecznie odpowiada stanowi in vivo, lecz zawiera wszystkie charakterystyczne cechy dla danej struktury.
Preparat (biologia) - jest to zakonserwowany organizm lub jego część. Sporządzany jest w celu przechowywania materiału biologicznego w stanie możliwie mało zmienionym.
Clumping factor A (czynnik skupiania, koagulaza związana) - jest to czynnik wirulencji gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus), który jest odpowiedzialny za wykrzepianie osocza poprzez związanie się z fibrynogenem i przekształcenie go w fibrynę. Wiąże się on także z białkiem regulatorowym dopełniacza (zespołu kilkudziesięciu białek obecnych w osoczu, a także w innych płynach ustrojowych, wraz z powiązanymi z nimi funkcjonalnie licznymi receptorami i regulatorami).
Próba na koagulazę jest stosowana do odróżnienia S. aureus od gronkowców koagulazo-ujemnych. Staphylococcus aureus wytwarza dwa typy koagulazy (koagulazę związaną i koagulazę wolną). Koagulaza związana jest w stanie być wykryta za pomocą testu szkiełkowego, a koagulaza wolna za pomocą testu probówkowego.
Test szkiełkowy zawsze przeprowadza się wraz z kontrolą testu, by wykluczyć autoaglutynację. Na szkiełko nanosi się osobno dwie krople roztworu soli fizjologicznej (jedna jest testowa, a druga kontrolna). Następnie w obydwu kroplach zawiesza się szczep bakterii przy użyciu ezy (pętli bakteriologicznej - prostego przyrządu używanego w laboratoriach mikrobiologicznych do przenoszenia materiału mikrobiologicznego z jednego podłoża mikrobiologicznego na inne). W dalszej kolejności do kropli testowej dodaje się kroplę osocza króliczego, dobrze miesza, następnie delikatnie kołysze się szkiełko przez 10 sekund. Druga kropla oznaczona jako kontrolna powinna pozostać niezmieniona.
TEST JEST DODATNI, GDY PO 10 SEKUNDACH MOŻNA MAKROSKOPOWO STWIERDZIĆ OBECNOŚĆ AGREGATÓW.
TEST JEST UJEMNY, GDY NIE OBSERWUJEMY OBECNOŚCI AGREGATÓW.
Jeżeli test szkiełkowy jest ujemny, należy przeprowadzić test probówkowy w celu potwierdzenia.
TEST PROBÓWKOWY: W teście tym używa się osocza króliczego rozcieńczonego z solą fizjologiczną w stosunku 1:5, którym zawiesza się pełne oczko ezy badanych gronkowców (Gram-dodatnie ziarenkowce katalazo-dodatnie). Probówka jest inkubowana w 37 stopniach Celsjusza przez 4 godziny. Jeśli wynik próby jest ujemny inkubację przedłuża się do 18 godzin i ponownie odczytuje się wynik. Jeśli wynik jest dodatni (np. badany szczep jest S. aureus) osocze skoaguluje się tworząc skrzep (czasami płyn ulega całkowitemu zestaleniu); jeśli wynik jest ujemny osocze pozostanie płynne. Ujemny wynik może oznaczać Staphylococcus epidemidis, ale potwierdzić to mogą tylko bardziej szczegółowe badania i użycie testów biochemicznych. Wyniki fałszywie ujemne otrzymać można, gdy próba nie została należycie wychłodzona (30 minut w temp. pokojowej lub 10 minut w zamrażarce), aby surowica mogła się stopić. Jeśli wynik był prawdziwie ujemny, surowica pozostanie płynna nawet po ochłodzeniu. Gronkowce koagulazo-dodatnie: Staphylococcus aureus subsp. anaerobius, S. a. aureus, S. a. delphini, S. hyicus, S. intermedius, S. lutrae i Staphylococcus schleiferi subsp. coagulans. Gronkowce koagulazo-ujemne o znaczeniu klinicznym: S. saprophyticus, S. cohnii subsp. cohnii, S. cohnii subsp. urealyticum, S. captitus subsp, captitus, S. warneri, S. hominis, S. epidermidis, S. caprae i S. lugdunensis.
Szkiełko podstawowe - prostokątna płytka szklana, która służy do umieszczenia na niej materiału obserwowanego za pomocą mikroskopu. Szkiełko podstawowe umieszcza się na stoliku przedmiotowym mikroskopu. Może to być zwykły fragment szkła lub też specjalnie przygotowany do określonych celów, jak np. hemocytometr, służący do liczenia komórek. Powierzchnia może być cała gładka lub posiadać matowe pole umożliwiające podpisanie preparatu. Brzegi mogą być cięte lub szlifowane. Szkiełka podstawowe mają zwykle wymiary 76 x 26 x 1 mm lub zbliżone, np. 25,4 x 76,2 x 1,2 mm.
 |
| Źródło: Wikipedia. Szkiełko podstawowe zostało przedstawione na górze. Szkiełko nakrywkowe zostało przedstawione nad dole. |
Szkiełko nakrywkowe - jest to kwadratowa, cienka płytka szklana lub plastikowa, która służy do przykrywania preparatu mikroskopowego na szkiełku podstawowym. Szkiełko nakrywkowe ma zwykle ściśle określone wymiary. Niewielka jego grubość zapewnia możliwość wystarczającego zbliżenia obiektywu mikroskopu do preparatu podczas obserwacji, jeśli więc szkiełko będzie zbyt grube, ustawienie ostrości będzie niemożliwe. Szkiełko nakrywkowe służy z jednej strony ochronie preparatu przed zniszczeniem, co ma duże znaczenie w przypadku kolekcji preparatów, z drugiej zaś umożliwia dłuższe przetrwanie preparatów przyżyciowych, chroniąc obserwowany obiekt przed zbyt szybkim wyschnięciem. Kluczową rolę spełnia szkiełko nakrywkowe w hemocytometrze, gdyż jego poprawne założenie zapewnia odpowiednią objętość poszczególnych komór. W niektórych przypadkach szkiełka nakrywkowego nie używa się, np. podczas oglądania bakterii w dużych powiększeniach z użyciem imersji (wypełnieniu przestrzeni pomiędzy preparatem a obiektywem mikroskopu przeźroczystym płynem (cieczą imersyjną) o współczynniku załamania zbliżonym do współczynnika załamania szkła soczewki (często jest to olejek cedrowy). Zapobiega to załamywaniu się światła po przejściu ze środowiska optycznie gęstszego (szkła) do środowiska optycznie rzadszego (powietrza) i zaciemnieniu pole widzenia (zwiększana jest apertura liczbowa obiektywu mikroskopu).
W wyjątkowych sytuacjach szkiełko nakrywkowe służy bezpośrednio do umieszczenia na nim preparatu - wtedy szkiełko podstawowe jest tylko podstawką dla tak użytego szkiełka nakrywkowego.
- obserwacja w kropli wiszącej polega na tym, że na szkiełko nakrywkowe nakłada się kroplę zawiesiny zawierającej badany obiekt, po czym odwraca się je i umieszcza na szkiełku podstawowym ze specjalnym wgłębieniem (tzw. szkiełko z łezką).
- promieniowce można oglądać, wykonując odcisk hodowli na szkiełku nakrywkowym
- niektóre grzyby hoduje się na kostkach stałego podłoża, przykrytych szkiełkiem nakrywkowym. Gdy grzyb wyrośnie, szkiełko z grzybnią można obserwować pod mikroskopem
Bardzo fajny wpis. Pozdrawiam.
OdpowiedzUsuń