Rośliny nagozalążkowe, cz. 1

Rośliny nagonasienne (Nagozalążkowe - Gymnospermae) - to jedna z dwóch obok okrytonasiennych grup siostrzanych (z ang. sister-group - w kladystycznej systematyce grupa organizmów powstała z jednej linii ewolucyjnej, czyli grupy macierzystej po jej rozszczepieniu. Dwie grupy siostrzane wraz ze swym wspólnym przodkiem stanowią grupę monofiletyczną). Wszyscy obecnie żyjący przedstawiciele tej grupy reprezentują jeden monofiletyczny klad - pochodzą od wspólnego przodka, a do grupy tej zaliczane są wszystkie rośliny potomne tego przodka. Współcześnie do nagonasiennych należy ponad 1000 gatunków drzew oraz krzewów grupowanych w 88 rodzajach, jednak w przeszłości grupa ta była znacznie bardziej zróżnicowana. Jako przyczynę spadku jej różnorodności i wymierania wielu grup tych roślin wskazuje się konkurencję roślin okrytonasiennych. Charakterystyczną cechą roślin nagozalążkowych jest brak osłaniających zalążek owocolistków, a w konsekwencji również brak wytwarzania owoców. Nagie zalążki umieszczone są na zmodyfikowanych liściach (trzoneczkach lub łuskach) skupionych zwykle na osi tworzącej twór zwany strobilem (kłosem zarodnionośnym), zwany tu także szyszką. 

Źródło: isheti.files.wordpress.com. Przykłady nagozalążkowych.

*Szyszka - to kłos zarodnionośny u roślin iglastych (szpilkowych) utworzony z osi i liści zarodnionośnych (sporofili). W piśmiennictwie polskojęzycznym narządy te są określane mianem kwiatów lub kwiatostanów, a czasem na wzór terminologii anglosaskiej preferowane jest określenie "strobil". Szyszka w zależności od ujęcia opisywana jest jako organ skupijący narządy rozrodcze nagonasiennych lub w węższym ujęciu tylko iglastych. Szyszkami bywają określane zarówno jako strobile (kwiaty lub kwiatostany) męskie (mikrostrobile) jak i żeńskie (makrostrobile). W niektórych źródłach termin "szyszka" odnoszony jest tylko do drewniejących strobili żeńskich zawierających zalążki. Gdy oś szyszki jest nierozgałęziona - syszka jest określana mianem szyszki prostej, zaś gdy sporofile wyrastają na osi rozgałęzionej - syszkę nazywamy złożoną. 

Na męskie syszki składają się osadzone na osi mikrosporofile, bez żadnych dodatkowych struktur podporowych, są to zatem szyszki proste. Można szyszkę męską określić mianem kwiatu, jako że mikrosporofile to właściwie pręcikowie ułożone spiralnie wokół osi syszki. Szyszka żeńska to zazwyczaj szyszka złożona: na osi osadzone są łuski nasienne z zalążkami i twarde łuski wspierające. Wyjątkowy kształt i budowę mają szyszkojagody jałowców - w szyszkach tego rodzaju łuski są zmięśniałe i zrośnięte. Podobne do syszek kwiatostany występują u niektórych roślin okrytonasiennych, np. przypominają syszki drewniejące kotki olch i brzóz. 

Źródło: Wikipedia. Dojrzała szyszka żeńska sosny zwyczajnej.

Źródło: Wikipedia. Pylące szyszki męskie sosny zwyczajnej.

Źródło: Wikipedia. Szyszki świerka pospolitego.

Drzewo potrzebuje nasion, by się rozmnażać. Drzewa iglaste w większości hodują swoje nasionka w szyszkach. Szyszki przypominają pojemniki w których znajdują się nasionka. Szyszki rosną na gałęziach drzew i są wtedy zamknięte. Gdy dojrzeją otwierają się i wysypują się z nich nasiona. Nasiona upadają na ziemię, a z niektórych powstać może nowa roślina

Źródło: dzieciecafizyka.pl - Młoda i dojrzała szyszka Sosny zwyczajnej. Młoda szyszka znajduje się po lewej stronie. Dojrzała szyszka znajduje się z prawej strony.

Szyszki mogą przybierać rozmaite formy oraz wielkości, a nawet różne kolory. Odrębne gatunki charakteryzują się różnymi typami szyszek. 

SZYSZKI SOSNY ZWYCZAJNEJ (Pinus sylvestris L.): Dojrzale szyszki sosny przeważnie osiągają długość kilku centymetrów. W czasie wzrostu są skierowane ku dołowi (zwisają), na gałęzi zaś siedzą" bardzo rzadko. Pod wpływem słońca szyszki brązowieją, otwierają się oraz wysypują nasiona, zaś w końcu - spadają na ziemie. Jednocześnie po wyschnięciu zmienia się ich kształt z podłużnego, stożkowatego stają się bowiem bardziej okrągłe. Zamknięte łuski szyszek wskazują na wysoką wilgotność powietrza, gdyż jedynie w suchym powietrzu szyszki sosny otwierają się. 

SZYSZKI ŚWIERKA POSPOLITEGO (Picea abies (L.) H. Karst) : Szyszki świerka są o wiele większe (10-15 cm) i znacznie bardziej podłużne; najokazalsze z nich osiągają nawet do 20 cm długości. Rosną wyłącznie w górnych partiach świerka, zupełnie na czubkach gałęzi i zwisają w dół. Łuski szyszek świerkowych, cienkie i ząbkowane, rzadko są odwinięte, zazwyczaj zwarcie przylegjaą. Zanim szyszki dojrzeją mają kolor fioletowy, by dopiero później przybrać barwę ciemnobrązową. 

Źródło: wlin.pl

SZYSZKI JODŁY (Abies Mill.): Wyglądem są zbliżone do szyszek świerka, ale nie zwisają, lecz sterczą na gałęzi. Szyszki po dojrzeniu rozpadają się, przez co pod jodłami znaleźć można jedynie ich trzpienie. Względem szyszek świerkowych posiadają one bardziej odstające oraz wygięte łuski. Nasiona szyszek jodły posiadają charakterystyczny, przyjemny zapach, ponieważ w ich wnętrzu znajduje się płynna żywica. 

Źródło: wlin.pl - Szyszki Jodły pospolitej  i trzpienie szyszek (osie szyszek).

SZYSZKI MODRZEWIA (Larix Mill.): Szyszki modrzewia są niewielkie; osiągają około 4 cm długości i do 3 cm szerokości, co czyni je najmniejszymi spośród wszystkich wspomnianych. Na drzewie rosną ku górze; pozostając tam nawet do kilku lat, ostatecznie zawsze odpadają na ziemię wraz z gałązką. Bywają zarówno szyszki okrągławe jak i bardziej wydłużone. 

Źródło: wlin.pl - Szyszka Modrzewia europejskiego.

W terminologii polskojęzycznej organy generatywne nagozalążkowych określane są mianem kwiatów, jednakże w języku angielskim nagozalążkowe określane są mianem niekwiatowych roślin nasiennych (nonflowering seed plants).

MORFOLOGIA:  Sporofit będący pokoleniem dominującym ma okazałą postać drzewa lub krzewu. Liście mają zróżnicowaną budowę - u różnych grup różnią się istotnie wielkością oraz sposobem wzrostu. Bywają liście podzielone (u sagowcowych) lub pojedyncze o blaszce szerokiej (u miłorzęba, gniotowców i niektórych araukariowatych) i wąskiej - łuskowatej lub szpilkowatej. Nasiona roślin nagonasiennych nie tworzą się wewnątrz zalążni (jak u okrytonasiennych), lecz powstają na tzw. łuskach nasiennych osadzonych na osi i często podpartych łuskami wspierającymi oraz tworzących struktury zwane szyszkami. Z uwagi na brak słupka i zalążni rośliny nagozalążkowe nie wykształcają owoców. 

SYSTEMATYKA: Klasyfikacja systematyczna nagonasiennych jest przedmiotem nieustających dyskusji oraz badań. Jeszcze na przełomie XXI wieku uważano, że nagonasienne dzielą się na dwie linie rozwojowe - nagonasienne drobnolistne (Pinophyta) oraz wielkolistne (Cycadophyta). 

Źródło: Wydawnictwo Operon - BIOLOGIA dla liceum, filmy. Rośliny nasienne - drzewo filogenetyczne. Jak widać nagonasienne są bardziej zróżnicowane ewolucyjnie aniżeli okrytonasienne i tworzą kilka odrębnych linii rozwojowych - na schemacie oznaczono je czerwonym konturem.

*PODZIAŁ NA NAGOZALĄŻKOWE DROBNOLISTNE I WIELKOLISTNE:

Nagozalążkowe drobnolistne:	Nagozalążkowe wielkolistne:
Intensywny przyrost na grubość zdrewniałych łodyg; Tworzenie się drobnych, często igłowatych liści; Grupę tę reprezentują: szpilkowe i miłorzębowe, a także wymarłe kordiaty.	Słabszy przyrost pnia na grubość; Tworzenie się większych liści, często pierzysto podzielonych; Skupienie sporofili w kłosy zarodnionośne (strobile lub kwiaty); Okrywanie zalążków dodatkowymi osłonkami; Tworzenie obupłciowych kwiatów; Tropikalne sagowce i gnitowce to reprezentanci tej grupy.

Źródło informacji w tabelce: Biomist.pl - opracowanie roślin nasiennych - kliknij i przeczytaj.

W wyniku zastosowania metod molekularnych w badaniach filogenetycznych okazało się, że podział bazujący na cechach morfologicznych i anatomicznych był sztuczny i obie grupy w tradycyjnym ujęciu miały parafiletyczny charakter. Kladem bazalnym (siostrzanym dla wszystkich pozostałych nagozalążkowych) są sagowcowe, a następny klad tworzą miłorzębowe. 

Źródło: Wikipedia. Sagowiec odwinięty.

1) Sagowcowe (Cycadopsida Brongn.) - jest to monotypowa klasa roślin należąca do gromady nagonasiennych obejmująca jeden rząd sagowce (Cycadales) z dwiema rodzinami, 11 rodzajami i około 320-340 gatunkami. Naturalny zasięg i rozpowszechnienie tych roślin jest współcześnie ograniczony, jednak przodkowie sagowców podobni do żyjących obecnie odgrywali ogromną rolę w krajobrazie i stanowili podstawowe źródło pokarmu dla wielu dinozaurów. Współcześnie również niektóre gatunki stanowią źródło skrobi (tzw. sago) i one też zostały rozpowszechnione jako rośliny pokarmowe. Wielu przedstawicieli jest uprawianych również jako rośliny ozdobne. W klimacie Europy środkowej są one spotykane jedynie w szklarniach (szklarnia pozwala maksymalnie wykorzystać światło i ciepło pochodzące z promieniowania słonecznego i wytworzyć odpowiedni mikroklimat do uprawy roślin. Wyposażona jest często w urządzenia do ogrzewania, nawilżania gruntu oraz powietrza, doświetlania oraz wymiany powietrza) i palmiarniach ogrodów botanicznych, niektóre (np. przedstawiciele rodzajów Cycas, Zamia) uprawiane są także jako rośliny pokojowe. Większość sagowców jest roślinami trującymi, dotyczy to również tych gatunków, których skrobię pozyskuje się w celach jadalnych - wymaga ona specjalnej obróbki w celu pozbycia się toksyn. 


MORFOLOGIA: Sporofit podobny jest do pnia palm i jak u palm zakończony jest pióropuszem dużych, pierzastych liści. Rośliny wytwarzają duże, nagie nasiona (do 1 m długości) w narządach wyglądających jak zrośnięte liście. Plemniki są uwicione, ale obecność wody nie jest niezbędna do zapłodnienia. Wyróżniają się obecnością kurczliwych (zwłaszcza u młodych osobników) korzeni, co pozwala na wciągnięcie oraz ochronę stożka wzrostu w sytuacji stresowej (np. w razie suszy lub pożaru). W korzeniach żyją symbiotyczne bakterie oraz glony dostarczające sagowcom związków azotu. 

POCHODZENIE: Pierwsi przedstawiciele sagowcowych wyewoluowali prawdopodobnie z paproci nasiennych 290-265 milionów lat temu. Linie rozwojowe sagowcowatych i zamiowatych rozejść się miały ok. 250 milionów lat temu, choć opublikowano także analizy, z których wynika, że rodziny rozdzieliły się przed ok. 92 milionami lat. Intensywny rozwój sagowców nastąpił w triasie, a zwłaszcza w jurze, gdy były jednymi z najpospolitszych roślin. We wczesnej kredzie grupa ta ustępuje i począwszy od późnej kredy do dziś jest grupą reliktową. 

RODZINA SAGOWCOWATYCH (Cycadaceae Pers.) - jest to monotypowa rodzina roślin sagowcowych z rodzajem sagowiec (Cycas L. Sp. Pl. 1188. 1. Mai 1753). W obrębie rodzaju wyróżnianych jest ok. 100-110 gatunków, wliczając w to czasem wyodrębniany rodzaj Epicycas. Gatunkiem typowym jest Cycas circinalis L. Nazwa rodzajowa Cycas pochodzi od greckiego słowa Koikas oznaczającego "rodzaj palmy", ze względu na fizyczne podobieństwo sagowców do palm, mimo braku bliskiego pokrewieństwa. 

Centrum występowania sagowców obejmuje tereny południowo-wschodniej Azji. Poza tym gatunki tego rodzaju są spotykane na niewielkich obszarach w Afryce wschodniej, na Madagaskarze, w południowej części Półwyspu Indyjskiego, na północy Australii i na wyspach Pacyfiku po Nową Kaledonię. 

Źródło: Wikipedia. Pozycja filogenetyczna rodziny Sagowcowatych.

Źródło: Wikipedia. Miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba).

2) Miłorzębowe (Ginkgoopsida Engl., Ginkgopsida) - jest to klasa roślin należąca do typu (gromady) nagonasiennych. W obrębie klasy wyróżnia się tylko jeden żyjący reliktowy gatunek - miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba). Liczba wymarłych jest znacznie większa. Szczątki kopalne znane są od dolnego permu. Szczyt rozwoju grupa ta osiągnęła w mezozoiku - erze, która rozpoczęła się od wielkiego wymierania pod koniec permu, a skończyła zagładą wielkich gadów, pod koniec kredy, znanego jako wymieranie kredowe. 
CHARAKTERYSTYKA: Silnie rozwinięty sporofit w postaci rozgałęzionego pnia o pędach zróżnicowanych na długopędy i krótkopędy. Liście posiadają kształt wachlarzowaty i unerwienie widlaste składające się z dychotomicznie rozgałęzionych wiązek przewodzących (PIERWOTNY UKŁAD WIĄZEK PRZEWODZĄCYCH - DOWÓD TEORII TELOMOWEJ, PRZYKŁAD: MIŁORZĄB DWUKLAPOWY). Zalążki występują parami na trzoneczkowatych makrosporofilach. Pod okienkiem zalążka znajduje się komora, do której wciągane są ziarna pyłku. Rośliny te są wiatropylne, rozdzielnopłciowe. Gametofit męski wytwarza uwicione plemniki. Niekiedy łupina nasienna mięśnieje. 

Ginkgo biloba  (Miłorząb dwuklapowy) to jedyny gatunek żyjący z rodziny miłorząbowatych. Reszta wymarla. Drzewo to pochodzi z Chin. Jest dwupienne, rozdzielnopłciowe. Obok sagowców oraz gniotowych jest jednym z nielicznych przedstawicieli roślin nagozalążkowych. Liście tejże rośliny opadają na zimę. Roślina jest bardzo odporna na mrozy; lubi światło i nie znosi miejsc zacienionych - w miejscach takich zamiera. System korzeniowy tejże rośliny jest dość głęboki i palowy. Wysokość waha się w granicach 30-40 metrów. Pień osiąga do 4,5 metra w pierścieniu. Kora jest szara i bruzdowana, natomiast u starszych gatunków jest spękana. Męskie i żeńskie okazy odróżnić można po pędach. Pę∂ żeński ma małe pąki, natomiast męski pęd posiada duże pąki, zaokrąglone. 

Na pniu rośliny występują charakterystyczne czi-czi - wyrośla, które wyrastają, albo z pnia drzewa, albo z konaru, a czasem z korzeni. Są one nieulistnione, zaś po zetknięciu się z ziemią, zakorzeniają się i wyrastają z nich nowe drzewa. Liście są tutaj skrętolegle ułożone, zaś blaszka liściowa klapowana. Liście utrzymują się na roślinie, aż do ujemnych temperatur, a później bardzo długo żółte utrzymują się na powierzchni ziemi. 

Kwiaty są bardzo słabo widoczne. Męskie kwiaty zwisają w postaci bazi na krótkopędach o dlugości od 2-30 cm. Pylą bardzo mocno. Kwiaty żeńskie natomiast są z reguły parzyste. Kwitnie dopiero po 40 latach uprawy z nasion. Zapłodnienie w przypadku tej rośliny wynosi około 5 miesięcy, jednak zależne jest to od temperatury, a także wilgotności otoczenia. Nasiona są żółte na długiej szypule, otoczone mięsistą osnówką. Prażone nasiona są jadalne. 

Miłorząb od dawna jest znany ze swych leczniczych właściwości. Wpływa dobrze na układ krwionośny oraz nerwowy. Wzmacnia bowiem naczynia krwionośne. Pomaga również osobm, które mają problemy związane z pamięcią (np. utrata pamięci), bóle głowy, depresję, zawroty głowy oraz szum w uszach. Pomaga także w przypadku skurczów nóg spowodowanych przez upośledzony przepływ tętniczy. Miłorząb ponadto stosowany może być w profilaktyce choroby wieńcowej serca, udary mózgu, a także demencji. 

Więcej informacji na temat Miłorzębu dwuklapowego:
- LINK01 - Opis Miłorzębu dwuklapowego i jego lecznicze właściwości.
- LINK02 - Charakterystyczne cechy Miłorzebu dwuklapowego.

Najwięcej nieporozumień stwarza problem dotyczący pozycji gniotowców (Gnetales). Ze względu na liczne podobieństwa były one w przeszłości uważane nawet za grupę siostrzaną do okrytozalążkowych. Liczne dowodoy molekularne wskazują nie tylko na zagnieżdżenie tej grupy w obrębie nagozalążkowych, lecz również na jej siostrzany charakter w stosunku do rodziny sosnowatych (Pinaceae). W efekcie kladogramy przedstawiające powiązania filogenetyczne w obrębie nagonasiennych prezentują trzy główne linie rozwojowe - sosnowate, gniotowe i grupę składają się się z siostrzanych rzędów araukariowców i cyprysowców. 

Źródło: wildflowers-and-weeds.com - Rodzina Sosnowatych.

1) SOSNOWATE (Pinaceae Lindley 1836) - jest to rodzina drzew oraz krzewów należąca do rzędu sosnowców (Pinales). Jest jedną z rodzin umieszczanych wśród roślin nagonasiennych. Sosnowate obejmują 220-250 gatunków skupionych w 11 rodzajach. Występują one przede wszystkim na obszarach chłodnych i umiarkowanych półkuli północnej. niektóre gatunki rosną rownież w tropikach. Są to przeważnie drzewa, rzadziej krzewy, o wysokości od 2 do ok. 100 m. Liśćmi ich są szpilki. Szyszki żeńskie są duże, zazwyczaj zdrewniałe, z wieloma ułożonymi spiralnie łuskami, osiągające od 2 do ok. 60 cm długości. Szyszki męskie z reguły niewielkie oraz nietrwałe, opadają zwykle krótko po rozsianiu pyłku. Są to rośliny w większości zimozielone, z wyjątkiem gatunków z rodzaju modrzew oraz modrzewnik, żywiczne, jednopienne. Pyłek rozsiewany jest przez wiatr. Nasiona przeważnie są roznoszone przez wiatr, u części gatunków o dużych nasionach bez skrzydełka roznoszone przez ptaki. Siewki są wieloliścienne (3-24 liścieni). 

Źródło: Wikipedia. Welwiczija przedziwna.

2) GNIOTOWCE (Gnetales Mart.) - jest to grupa roślin o różnej randze systematycznej w zależności od klasyfikacji i ujęcia systematycznego. Pojawiły się publikacje i dowody na to, że gniotowce nie dość, że należą do nagonasiennych to stanowią grupę siostrzaną dla rodziny sosnowatych Pinaceae. Posiadają one pewne cechy przypominające rośliny okrytonasienne (Magnoliopsida), przez co niegdyś doszukiwano się wspólnego pochodzenia tych dwóch grup roślin. Gniotowe wykształcają przypominające nieco kwiat okrytonasiennych struktury tworzone przez mikrosporofile ułożone spiralnie. Liście są zawsze naprzeciwległe. Kwiaty zebrane są w kwiatostany i wyrastają w kątach liści przykwiatowych. Kwiaty męskie posiadają szczątkowy okwiat i różną liczbę, od jednego do ośmiu pręcików. Kwiaty żeńskie składają się z pojedynczych makrosporofili otaczających zalążki. Zalążki te osłonięte są też jednowarstwowym integumentem na szczycie wyciągniętym w tzw. rurkę mikropylarną zakończoną okienkiem (mikropyle). Rurka ta jest tworem analogicznym do szyjki okrytonasiennnych, amikropyle jest odpowiednikiem znamienia. Pyłek przenoszony przez owady wychwytywany jest przez kropelkę płynu wydzielanego w mikropyle. 

Gniotowce to rośliny owadopylne. U niektórych przedstawicieli dowiedziono istnienia podwójnego zapłodnienia, które podobnie jak w przypadku innych analogii do okrytonasiennych traktowane jest jako niezależne osiągnięcie gniotowych. Do cech charakterystycznych dla gniotowych należą: bruzdkowane ziarna pyłku, naczynia przewodzące z porowatą płytką, przypominające tkankę okrytonasiennych, ale wykształconą niezależnie od nich. Odróżniają się od innych nagonasiennych nie tylko wykształcaniem naczyń, ale także brakiem przewodów żywicznych. 

Źródło: africangamesafari.com - Welwiczija przedziwna - ciekawostki.

Źródło: Wikipedia. Araucaria cunninghamii.

3) Araukariowce (Araucariales) - jest to rząd nagonasiennych wyróżniany w niektórych systemach klasyfikacyjnych. Przodkowie współczesnych araukariowatych są znani z okresu jurajskiego. Do araukariowatych należą drzewa o okółkowym ustawieniu gałęzi bocznych. Pień ma gruby rdzeń, a w cewkach występuje charakterystyczne jamkowanie typu araukariowego. Liście mająkszałt od szpilkowatego (z jednym nerwem) do jajowatego (z nerwacją równoległą). 

Źródło: sadowniczy.pl - Żywotnik (Thuja L.) - Tuja.

4) Cyprysowce (Cypressales):
Charakterystyka na przykładzie rodziny Cupressaceae: Jest to rodzina żywicznych drzew oraz krzewów nagonasiennych. Obejmuje w zależności od ujęcia około 130 gatunków skupionych w 29-32 rodzajach. Rozprzestrzenione są one niemal w całym świecie, w Polsce występują naturalnie jedynie gatunki z rodzaju jałowiec (Juniperus). Wiele gatunków jest popularnie uprawianych, także w Polsce (np. żywotniki i cyprysiki). Szereg gatunków jest ważnym źródłem drewna i żywic. Są to najczęściej krzewy lub niewielkie drzewa, rzadziej duże drzewa. Końce pędów u niektórych rodzajów są w różnym stopniu spłaszczone i rozgałęzione w jednej płaszczyźnie (Calocedrus, Libocedrus, Thuja). Ulistnione końce pędów u niektórych rodzajów są zrzucane, co przypomina nieco liście złożone (Glyptostrobus, Metasequoia, Taxodium). Liście są pojedyncze, zwykle zimozielone, często dimorficzne. Młode liście szpilkowe, u niektórych gatunków szybko opadają, a liście dojrzałe są łuskowate. Ułożone są na pędzie naprzemianlegle lub w okółkach po 3-4, rzadko zaś skrętolegle (Taxodium). 

ORGANY GENERATYWNE: Pyłek pozbawione worków powietrznych powstaje w mikrosporangiach występujących w liczbie od 2 do 10 na odosiowej stronie mikrosporofili. Mikrosporofile zebrane są w drobne szyszkowate strobile na końcach pędów. Makrosporofile (łuski nasienne) zawierają po stronie doosiowej po kilka (2-20) nagich zalążków. Łuski wyrastają naprzeciwlegle lub po 3 w okółkach i zebrane są w zwykle kuliste, drewniejące szyszki, ewentualnie w zmięśniałe szyszkojagody. 

BIOLOGIA I EKOLOGIA: Drzewa iglaste odgrywają istotną rolę w funkcjonowaniu ekosystemów, zwłaszcza na obszarach, gdzie dominują w formacjach roślinnych, np. w tajdze i zaroślach wysokogórskich. Drzewa iglaste dają schronienie zwierzętom i dostarczają im pokarmu, zaś ich korzenie umacniają glebę i zapobiegają jej erozji. Nasiona limby są chętnie zjadane przez ptaki i drobne zwierzęta, jak wiewiórki. Kosodrzewina stanowi ważny składnik krajobrazu wysokogórskiego i pełni istotną funkcję ekologiczną, gdyż jej silnie rozwinięty system korzeniowy utrwala skalne podłoże, przeciwdziałając osypywaniu się ziemi oraz śniegu. 

ZASTOSOWANIE NAGONASIENNYCH: Ponad 75% budowlanego surowca drzewnego oraz drewna do produkcji papieru, a także znaczne ilości mas plastycznych, sztucznego jedwabiu i lakierów pozyskuje się z drzew nagozalążkowych. Niektóre drzewa iglaste dostarczają żywicy niezbędnej do produkcji smarów oraz smoły. Nasiona kilku gatunków są jadalne. Z rdzenia pnia sagowców jest wytwarzana mączka skrobiowa - sago. Jagody jałowca zawierają olejki eteryczne i są wykorzystywane do aromatyzowania napojów alkoholowych. Ze względu na atrakcyjny wygląd, wiele gatunków uprawianych jest jako rośliny ozdobne, np. cyprysowate. 

*SAGO - jest to rodzaj mączki (skrobi) wyrabianej z wnętrza palmy sagowej Metroxylon sagu i niektórych sagowców. Stanowi podstawę wyżywienia ludności Nowej Gwinei i Moluków. W niektórych innych krajach tropikalnych jest ważnym, ale nie podstawowym produktem żywnościowym. W celu pozyskania Sago pień dorosłej rośliny ścina się, a biały rdzeń rozdrabnia się i wypłukuje skrobię przy pomocy wody. Z jednej rośliny otrzymuje się od 200 do 400 kg rdzenia, z czego około 40% stanowi sago. Papkę skrobiową przecedza się przez sito, krople skapują na gorącą blachę, tworząc okrągłe, twarde "ziarenka", tzw. sago perłowe. 
 

Sago wykorzystywane jest albo do pieczenia (podpłomyki) albo mieszane razem z wodą, w wyniku czego powstaje gęsta zawiesina gotowa do spożycia. Sago może także być mielone i używane w taki sposób jak mąka ze zbóż. Stosuje się je także jako dodatek do zup. Sago zaleca się osobom z problemami żołądkowymi, gdyż jest bardzo lekkostrawne. Skrobia z sago zawiera prawie wyłącznie węglowodany oraz małe ilości białka, witamin i niektórych minerałów. 

Sago pozyskiwane jest ze specyficznego rodzaju pniu występującego m.in.u palm - KŁODZINY.

Rozwój i budowa kłodziny różni się zasadniczo od pnia drzew iglastych i typowych liściastych. Siewka wypuszcza początkowo kilka niepodzielonych liści, otaczających stożek wzrostu i zwiększających średnicę walca osiowego. Komórki tego merystemu pierwotnego dzieląc się, powodują grubienie pnia. Każdy następny liść wzmacnia podstawę osi blisko poziomu gleby, także po upływie wielu lat (u palmy kokosowej po mniej więcej 5 latach) kończy się budowanie podstawy. Na przekroju podłużnym ma ona kształt rozciętej cebuli. Z tej podstawy zaczyna wyrastać w górę lub wzdłuż kłodzina z pękiem liści, nie przyrastając na grubość (wzrost z pierwotną grubością). Ta charakterystyczna cecha wzrostu pnia występuje u wszystkich palm, chociaż niektóre, np. kalamus rotangowy nie są samodzielnymi drzewami, ale lianami. Czasem wahania w grubości kłodziny mogą być wynikiem zmiennych warunków środowiska. Naczynia przewodzące wodę i składniki odżwycze są, w odróżnieniu od drzew liściastych, rozłożone w całym przekroju kłodziny, tworząc ataktostelę. Najmniejszą grubość mają w zewnętrznej korze. Typowa kłodzina palm jest nierozgałęziona, a wyjątkiem jest dychotomicznie rozgałęziająca się kłodzina rodzaju Hyphaene. 

Termin kłodzina stosowany jest głównie w przypadku palm. Podobnie powstające i zbudowanie pnie charakteryzujące się brakiem przyrostu wtórnego, wzniesionym i praktycznie nierozgałęzionym, strzelistem pokrojem i pękiem liści na szczycie charakteryzują się także niektóre inne rośliny, takie jak paprocie drzewiaste, sagowce i pandany. Pewne podobieństwa występują również u innych drzewiastych jednoliściennych - juk, dracen, aloesów i kordylin. W ich przypadku jednakże występuje jeszcze więcej cech odróżniających od typowej kłodziny: specyficzny przyrost wtórny na grubość, rozgałęzienia, krzaczasty pokrój i inne. U niektórych roślin (np. bananowca) drewniejące pochwy liściowe tworzą tzw. pień pozorny, jednak nie jest on uznawany przez dendrologów za pień, a takie rośliny nie są drzewami, lecz zdrewniałymi bylinami.